Porównywarka kredytów hipotecznych

Kwiecień był już czwartym z rzędu miesiącem, w którym obserwowany był spadek pesymizmu wśród doradców Home Broker. Jego konsekwencją jest zmniejszenie oczekiwanego tempa spadku cen mieszkań w największych miastach Polski w perspektywie 12 miesięcy. Podczas gdy jeszcze w grudniu doradcy spodziewali się obniżki cen średnio o 4,1%, w styczniu było to 2,9%, w lutym 1,9%, w marcu 0,9%, a najświeższe dane sugerują skalę spodziewanej przeceny na poziomie zaledwie 0,4%.
Warto przypomnieć, że w ostatnich 12 miesiącach przeciętne mieszkanie w dużym mieście straciło na wartości ponad 8,5% (dane Home Broker i Open Finance; ceny transakcyjne). Spełnienie scenariusza kreślonego dziś przez doradców Home Brokera oznaczałoby diametralną zmianę na rynku nieruchomości - wyhamowanie spadków cen.
 
Rośnie grono niezdecydowanych

Obserwowane zmiany w prognozach są konsekwencją spadającego odsetka pesymistów wśród respondentów. Za pesymistów zostali uznani doradcy, którzy w perspektywie kolejnych 12 miesięcy spodziewają się spadku cen mieszkań. Takie spojrzenie na rynek może budzić pewne kontrowersje, szczególnie z punktu widzenia kupujących, dla których pożądane są spadki cen. Odmienne są oczywiście oczekiwania sprzedających. Patrząc jednak obiektywnie na tę kwestię można przyjąć, że umiarkowane wzrosty cen mieszkań w długim terminie świadczą o sile i dojrzałości rynku, a także sprzyjają wzrostowi gospodarczemu. Przyjmuje się, że na dojrzałym rynku ceny powinny rosnąć w długim terminie o 1-2 pkt. proc. powyżej inflacji. Do takiego stanu jeszcze nam dużo brakuje.
W kwietniu osoby spodziewające się spadków cen mieszkań stanowiły 45,5% respondentów. Odsetek ten jest więc o prawie 3 pkt. proc. niższy niż w marcu. Co ciekawe kwiecień przyniósł nie tylko spadek odsetka pesymistów, ale też optymistów. Dziś 40,3% respondentów spodziewa się, że w perspektywie 12 miesięcy obserwowane będą wzrosty cen mieszkań. W marcu stanowili oni 42% badanych. W konsekwencji w kwietniu liczniejsza niż w marcu jest grupa osób spodziewających się, że mieszkania za rok będą kosztowały tyle, co dziś. Takiego zdania jest teraz 14,2% badanych. Miesiąc temu było ich około 10%. W efekcie bieżący odczyt wskazuje na stopniowe równoważenie sił między pesymistami i optymistami. Da porównania jeszcze na początku roku, czterech na pięciu respondentów miało nastawienie pesymistyczne.
 
Sezonowe ożywienie i mieszane dane z gospodarki

Spadek pesymizmu wśród doradców Home Broker jest spowodowany splotem kilku czynników. Na kwietniowe wyniki może oddziaływać efekt sezonowego ożywienia na rynku. Dane o liczbie zawieranych transakcji sugerują, że dotarło ono na rynek w marcu, co pozytywnie może oddziaływać na nastrój doradców podkopany sezonowym spadkiem liczby zawieranych transakcji w styczniu i lutym. Z samego otoczenia gospodarczego sygnały płyną bowiem mieszane. Z jednej strony mamy niespodziewanie dobry lutowy odczyt sprzedaży detalicznej, spowalniającą inflację i rosnące płace oraz zatrudnienie, a z drugiej bardzo słabe dane o produkcji przemysłowej oraz spadki na giełdzie, którą zwykło się określać barometrem gospodarki.
W kwietniu, po raz drugi z rzędu nie docierają także negatywne sygnały z rodzimego rynku kredytów hipotecznych, co bez wątpienia wytrąca z rąk poważny argument pesymistom. Choć poprawa w zakresie zdolności kredytowej jest niewielka i może okazać się chwilowa, to w kwietniu i marcu trzyosobowa rodzina z dochodem 5 tys. zł netto mogłaby ubiegać się o kredyt w złotych w wysokości 371 tysięcy, podczas gdy w lutym było to zaledwie 360 tys. zł. Podobny progres (11 tys. zł) jest też widoczny w kwietniu w przypadku zdolności kredytowej wyrażonej we wspólnej walucie. Choć zmiana ta jest pozytywna, to trzeba pamiętać, że dostęp do tego typu finansowania jest bardzo ograniczony. Analizując te dane w dłuższym horyzoncie trzeba jednak zauważyć, że dziś udając się do banku modelowa rodzina może liczyć na kredyt w złotych o wartości 13% niższej niż w analogicznym okresie zeszłego roku.
 
Sprzedający tracą wolno reagując na zmiany

Patrząc ponadto na rynek od strony podażowej, warto zwrócić uwagę na fakt, że na rynku wciąż rośnie podaż mieszkań nowych. Deweloperzy w pierwszym kwartale bieżącego roku rozpoczęli budowę o 15,2% większej liczby mieszkań niż przed rokiem. To wywiera presję na spadek cen. Jest ona znacznie bardziej widoczna na rynku pierwotnym niż wtórnym, na czym tracą sprzedający. Dane Home Broker sugerują, że nierynkowe ceny ofertowe używanych mieszkań muszą być korygowane na etapie negocjacji, aby doszło do transakcji. W konsekwencji zakres negocjacji (przekraczający dziś 5%) cen mieszkań używanych jest teraz na poziomie nienotowanym od stycznia 2009 roku, od kiedy Home Broker zbiera stosowne dane. Minusem takiego stanu dla właścicieli używanych mieszkań jest to, że wielu potencjalnych nabywców poszukując „czterech kątów”, widząc zawyżone ceny ofertowe na rynku wtórnym, kupują mieszkania od deweloperów.

Duże rozbieżności w ocenach dla poszczególnych miast

Nastroje wśród ekspertów do spraw rynku nieruchomości w poszczególnych miastach są mocno zróżnicowane. Poprawa względem wyników z poprzedniego miesiąca jest jednak widoczna już na pierwszy rzut oka. Niewielkiej przeceny spodziewają się doradcy z Katowic i Lublina. W perspektywie kolejnych 12 miesięcy utrzymania obecnego poziomu wycen przeciętnego „M” spodziewają się natomiast eksperci z Krakowa, Poznania, Trójmiasta, Warszawy i Wrocławia.

Metodologia badania

Home Broker publikuje co miesiąc wskaźnik prognozujący zmianę przeciętnej ceny metra kwadratowego mieszkań w największych miastach Polski w najbliższych 12 miesiącach. Wskaźnik dla całego kraju jest medianą oczekiwań doradców w obrocie nieruchomościami, ważoną liczbą odpowiedzi przypadających na poszczególne miasta uwzględnione w badaniu.
W prognozowaniu zmiany ceny metra kwadratowego w najbliższych 12 miesiącach Home Broker posługuje się powszechnie znaną i wykorzystywaną metodą heurystyczną (intuicyjną). Stosuje się ją w dziedzinach nowych, w przypadku których trudno skwantyfikować istniejące zależności, a także trudno przeprowadzić analizę retrospektywną. W ocenie Home Broker polski rynek nieruchomości mieszkaniowych spełnia te kryteria.
Metoda opiera się na opiniach oraz intuicji badawczej ekspertów z danej dziedziny, stanowiących liczną grupę oraz umiejących myśleć w niezależny sposób. Jedną z odmian metody heurystycznej jest metoda delficka, wykorzystana po raz pierwszy w badaniach w 1966 roku. Polega ona na opracowaniu ankiet skierowanych do ekspertów, analizie statystycznej otrzymanych wyników i sformułowaniu w oparciu o nie ogólnych wniosków. Za prognozę przyjmuje się opinię większości zgodnych uczestników badania.